|
İFLASIN ERTELENMESİ
( Değişiklikler ve son durum - 19.8.2016 )
Av . Şakir BALCI
( " İflasın Ertelenmesi", " Konkordato " ve " Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırma " adlı kitapların yazarı )
Genel olarak borca batık şirketlerin- kooperatiflerin - yeniden yapılandırılması suretiyle, ekonomik hayata yeniden kazandırılmasının hal çarelerinden olan ve bu yönüyle iflası önleyici bir kurum olarak değerlendirdiğimiz iflasın ertelenmesi kurumu yeni yasal düzenlemelerle , bazı değişikliklere uğradı ..
Hemen belirtelim ki , iflas erteleme kurumu dışında benzer amaca hizmet eden Türk Hukuk sisteminin diğer kurumları Konkordato ve Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırma hükümlerinde herhangi bir değişiklik yok .. Önceki haliyle yürürlüğü devam eden bu kurumların uygulamada çok rağbet görmediği , az sayıda Konkordato başvurusu yapıldığı bilinmekte ..
Konkordato , İflasın ertelenmesine nazaran, başvurabilenler ( Talepçi, davacı olanlar ) bakımından daha geniş bir kesime hitap ediyor.. Şöyle ki iflas ertelemesine sadece tüzel kişiliği olan sermaye şirketleri ve kooperatifler başvurabilirken , Konkordato için , bunların dışında “ iflasa tabi olsun olmasın “ ödeme dengesi bozulan herhangi bir kişinin de başvurması mümkün halde..
Geçici bir durum olmakla birlikte önemli bir konu da şu :
31 Temmuz 2016 tarihinde Resmi Gazete' de yayınlanan kararnameye göre, İflas Erteleme başvuruları olağanüstü hal(OHAL) süresince yasaklandı. Karara göre, İflas Erteleme yönünde yapılan tüm başvuruların mahkemeler tarafından reddedileceği bildirildi..
Bu genel bilgileri takiben 9.8.2016 tarihli resmi gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren ( 6728/1 ) sayılı kanunla , 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu “nda 179 vd. maddelerde değişikliğe gidildi..
Değişikliklerin temel gerekçesi , İflas erteleme Kurumunun kötüye kullanıldığı, kötüniyetli borçluların bu kurumu istismar ederek alacaklıları zarara uğrattığı , ticari hayatı olumsuz etkileyen sonuçlar doğurduğu , noktalarında kamuoyunda oluşan olumsuz düşünce ve kanaatler ..
Yasa koyucu bu düşüncelerden hareketle , yeni düzenlemelerde , sistemin kötüye kullanım noktalarında tedbirler içeren yeniliklere gitti ..
Aşağıda ele alacağımız hükümlerde , özellikle yenilik içeren hüküm ve ilkeler siyah ve italik karakterde not alınmıştır. Böylece , önceki hükümlerle birleşik ele aldığımız yeni hükümlerin ilgili madde içinde farkedilmesi suretiyle konunun izahının pratik olacağı düşünülmüştür..
İİK 179 maddesinin yeni şekline göre ,
Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin iflası ve iflasın ertelenmesi:
Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin, aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden düzenlenen ara bilançoya göre borca batık olduğu idare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler veya şirket ya da kooperatif tasfiye halinde ise tasfiye memurları veya bir alacaklı tarafından beyan ve mahkemece tespit edilirse, önceden takibe hacet kalmaksızın bunların iflasına karar verilir. Şu kadar ki, idare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler ya da alacaklılardan biri, şirket veya kooperatifin mali durumunun iyileştirilmesinin mümkün olduğuna dair bir iyileştirme projesini son bir yıldan uzun süre ile şirket merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye sunarak iflasın ertelenmesini isteyebilir.
İyileştirme projesinde, yeni nakit kaynak konulması dahil nesnel ve gerçek kaynaklar ve önlemler ile erteleme süresince tüm işletme giderlerinin ve çalışma sermayesinin nasıl karşılanacağı gösterilir.
Mevcut borçların ödeme süre ve tutarlarını, alacaklıların adreslerini, faaliyet gösterilen sektörün özelliklerine göre stoklar ile bunların bekleme sürelerini ve tutarlarını gösteren listeler, vergi dairesine sunulmuş en son bilanço ve gelir tablosu, şirket veya kooperatifin ticaret sicili tasdiknamesi ile iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olduğunu gösteren diğer bilgi ve belgelerin, işletmenin devamlılığı esasına göre düzenlenmiş ara bilançoyla birlikte mahkemeye sunulması zorunludur.
Üçüncü fıkrada belirtilen liste ve belgelerin iflasın ertelenmesi talebiyle birlikte sunulmaması veya mahkemece verilecek iki haftalık kesin süre içinde tamamlanmaması halinde iflasın ertelenmesi talebi ispatlanamamış sayılır ve borca batık olduğunun anlaşılması halinde talep sahibi şirketin veya kooperatifin iflasına karar verilir.
Daha önce iflasın ertelenmesinden yararlanmış bir sermaye şirketi veya kooperatif, duruma göre uzatma dahil erteleme süresinin bitiminden itibaren bir yıl geçmedikçe iflasın ertelenmesi talebinde bulunamaz.
İİK 179 /a bendinin yeni haline göre ,
Erteleme yargılaması:
Mahkeme, iflasın ertelenmesi talebinde bulunulması üzerine, yönetim organının yerine geçmesi ya da yönetim organı kararlarını veya işlemlerinin bir kısmını veya tamamını onaylaması ve ayrıca envanter işlemlerini başlatarak kontrolü altında yürütmesi için, derhal, görevinin gerektirdiği mesleki ve teknik yeterliliğe sahip, yeterli sayıda kayyım atar.
İflasın ertelenmesi talebi, kayyımın atanmasına ilişkin karar, kayyımın mahkemece belirlenmiş görevleri ve temsil yetkisi ile bunların sınırları tescil edilmek üzere ticaret sicili müdürlüğüne bildirilir ve 166 ncı maddenin ikinci fıkrasının ikinci ve üçüncü cümlelerinde öngörülen usulle ilan ettirilir. Bu ilanda alacaklıların iflasın ertelenmesi talebinin ilanından itibaren iki haftalık kesin süre içinde itiraz ederek iflasın ertelenmesi şartlarının bulunmadığını ileri sürebilecekleri ve mahkemeden talebin reddini isteyebilecekleri belirtilir.
Mahkeme ayrıca şirketin veya kooperatifin malvarlığının korunması ve faaliyetlerinin yürütülmesi için gerekli olan tedbirleri alır; 179/b maddesinin ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri saklı kalmak ve toplam iflasın ertelenmesi süresinden sayılmak kaydıyla, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere şirket veya kooperatif aleyhine takip yapılmasını yasaklayabilir veya evvelce başlatılmış takipleri durdurabilir. Bu süre içinde ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları uygulanmaz; bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.
İflasın ertelenmesi yargılaması sırasında tedbir talebinin reddi veya bu talebin kabulü halinde aynı mahkemeye yapılacak itiraz üzerine verilecek kararlara karşı 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 inci ve devamı maddeleri uyarınca istinaf yoluna başvurulabilir.
Kayyım, mahkemece uygun görülecek sürelerde, sermaye artırımı ödemelerinin gerçekliği ve bunların kullanım yerlerini de gösterecek şekilde şirket veya kooperatifin faaliyetleri hakkında rapor verir.
Mahkeme gerektiğinde kayyımın görevine son verebilir ve görevine son verilen ya da istifa eden kayyımın yerine yenisini seçer. Mahkemece atanan kayyımlar, özel sicilinde kaydedilmek üzere mahkemenin bağlı bulunduğu adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu başkanlığına bildirilir. Bir kişi aynı anda en fazla üç dosyada kayyım olarak atanabilir. Kayyımın sorumlulukları hakkında 227 nci maddenin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.
Mahkeme, gerekli görürse idare ve temsille vazifelendirilmiş kimseleri ve alacaklıları dinleyebilir.
Şirket veya kooperatif, erteleme yargılaması sırasında ancak bir defaya mahsus olmak üzere revize iyileştirme projesi verebilir.
İflasın ertelenmesi talepleri öncelikle ve ivedilikle sonuçlandırılır.
Mahkeme, projeyi ciddi ve inandırıcı bulur ve şirket veya kooperatifi iflasın ertelenmesine layık görürse iflasın ertelenmesine; şirket veya kooperatifin borca batık olmadığını tespit ederse erteleme talebi ile iflas davasının reddine; aksi takdirde şirketin veya kooperatifin iflasına karar verir.
İİK 179/b maddesinin yeni düzenlemesi ile
Erteleme kararı ve sonuçları:
Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyati tedbir ile ihtiyati haciz kararları uygulanmaz; bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.
Erteleme sırasında taşınır, taşınmaz veya ticari işletme rehniyle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir; ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez. Bu durumda erteleme süresince işleyecek olup mevcut rehinle karşılanamayacak faizler teminatlandırılmak zorundadır.
206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı alacaklar için haciz yoluyla takip yapılabilir.
İflas ertelemesinde toplam süre 5 yıldan 2 yıla indirildi ..
Erteleme süresi azami bir yıldır. Bu süre mahkemece uygun görülmesi halinde bir yıl daha uzatılabilir. Uzatma talebi hakkında karar verilebilmesi için erteleme kararının kesinleşmesi bekletici sorun yapılır. Uzatma yargılaması sırasında ancak bir defa revize iyileştirme projesi verilebilir.
İflasın ertelenmesine karar veren mahkeme 179/a maddesi uyarınca atanan kayyımın görevine devam etmesine karar verebileceği gibi aynı niteliklere sahip yeni kayyım da atayabilir. Kayyım, takvim yılının her üç aylık dönem sonu itibarıyla şirketin projeye uygun olarak iyileşme gösterip göstermediğini mahkemeye rapor eder. Kayyım ayrıca şirketteki olağanüstü gelişmeleri mahkemeye derhal rapor etmekle yükümlüdür.
Erteleme süresi sonunda, kayyımın verdiği raporlardan veya gerek gördüğünde alacağı bilirkişi raporundan borca batıklığın devam ettiğini tespit eden mahkeme, şirketin veya kooperatifin iflasına karar verir.
Erteleme süresi dolmamakla birlikte, mahkeme kayyımın verdiği raporlardan veya gerek gördüğünde alacağı bilirkişi raporundan şirketin veya kooperatifin mali durumunun iyileştirilmesinin mümkün olmadığı kanaatine varırsa, erteleme kararını kaldırarak şirketin veya kooperatifin iflasına; şirket veya kooperatifin bu aşamada borca batıklığının ortadan kalktığı sonucuna varırsa, erteleme talebi ile iflas davasının reddine karar verir.
İflasın ertelenmesi talebi üzerine mahkemece verilen nihai kararların hüküm fıkraları tescil edilmek üzere ticaret sicili müdürlüğüne bildirilir ve 166 ncı maddenin ikinci fıkrasının ikinci ve üçüncü cümlelerinde öngörülen usulle ilan ettirilir.
İİK 179/c hükmünün son haliyle içeriği ise şöyle :
Erteleme kararı ve sonuçları:
Kanun yolları:
İflasın ertelenmesi talebi üzerine mahkemece verilen nihai kararlara karşı borçlu şirket veya kooperatif ya da erteleme talep eden alacaklı tarafından kararın tebliğinden; diğer ilgililer tarafından ise kararın ilanından itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen kararlara karşı da aynı esaslar dahilinde on gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.
Bölge adliye mahkemesince iflasın ertelenmesi kararının kaldırılması veya bölge adliye mahkemesi tarafından verilen iflasın ertelenmesi kararının Yargıtay tarafından bozulması halinde, borçlunun malvarlığı üzerindeki tedbirler devam eder. Mahkeme davanın seyrine göre bu tedbirleri değiştirmeye veya kaldırmaya yetkilidir.
Sonuç olarak, değişikliklerin önemli başlıklarını şöylece belirtebiliriz :
1- Erteleme talebinde borçlunun samimiyeti , borçtan kurtulma projesinin iyiniyet ve gerçeklik ölçütlerinden geçirilmesi konusunda özenli yargılama yapılması ,
2- Erteleme süresinin toplam 5 yıldan toplam 2 yıla indirilmesi,
3- Yetkili mahkeme konusunda , son bir yıldan uzun süre ile şirket merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemenin yetkili kılınması ,
4- Kayyımlığın sicile bağlanması, bir kayyımın en çok 3 dosyada görev alması suretiyle , kayyımlık kurumunun özenli hale getirilmesi
5- Yargılama sırasında iyileştirme projesinin en fazla bir kez revize edilebileceği
6- HMK uyarınca, nihai kararın İstinaf incelemesine tabi tutulduğu, istinaf merciinin kararının temyize açık olduğu , temyiz sonucu , istinaf merciinin verdiği iflas erteleme kararının bozulması halinde , tedbirlerin devam edeceği ,
hususları eski hükümlerin değiştirilmesi veya yeni hükümler eklenmesi suretiyle yeniden düzenlenmiştir.. 19.8.2016
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"İflasın Ertelenmesi ( 19.8.2016- Son Yenilikler )" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.Şakir Balcı'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
İflasın Ertelenmesi ( 19.8.2016- Son Yenilikler )
