|
MAHKEME HARÇLARINA GECİKME ZAMMIYÜRÜTÜLMESİ
Mahkemeharçlarına vergi dairelerince gecikme zammıyürütülmesi için 6183 sayılı kanunun 37. Maddesi uyarınca idarece usulüne uyguntebligat yapılarak 1 aylık ödeme süresi verilmesi ve bu sürenin sonunda gecikmezammı uygulanması gerekmektedir.Bu yazının yazılmasında ki amaç vergidairesinin herhangi bir tebligat yapmadan,mahkemece harç tahsil müzekkeresinin gönderilmesinden itibaren1 ay bekledikten sonra haksız olarak gecikme zammı uygulamasıdır.Aşağıda kiyargı kararları konunun anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.
Danıştay 9.Dairesinin Esas: 2004/3936,Karar: 2006/4415 ve Karar Tarihi:15.11.2006 tarihli kararında“6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü HakkındaKanunun <Ödeme Zamanı ve Önce Ödeme> başlıklı 37. maddesinde; ammealacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususikanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının MaliyeVekâletince belirtilecek usule göre yapılacak olan tebliğden itibaren bir ayiçinde ödeneceği, bu ödeme müddetinin son gününün amme alacağının vadesi günüolduğu, aynı Kanunun <Ödeme Emri> başlıklı 55. maddesinde; amme alacağınıvadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildirimindebulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı, <Gecikme Zammı,Nispet ve Hesabı> başlıklı 51. maddesinde de; amme alacağının ödeme müddetiiçinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için gecikmezammı tatbik olunacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda belirtilen 6183 sayılı Kanunun 51.maddesi hükmünden gecikme zammının amme alacağının vadesinde ödenmemesinin birmüeyyidesi olduğu, amme alacağına gecikme zammının uygulanabilmesi içinöncelikle alacağın doğması, vadesinin ve miktarının mükellef tarafındanbilinmesi ve vade sonunda alacağın ödenmemiş olması gerektiği anlaşılmaktadır.Bu durumda, vadenin başlangıcı, amme alacağının geç ödenmesi halinde istenecekolan gecikme zammı yönünden önem arz etmektedir.
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun nispiharçlarda ödeme zamanını belirleyen 28/a maddesinde, karar ve ilam harçlarınındörtte birinin peşin, geri kalanının kararın verilmesinden itibaren iki ayiçinde ödeneceği karar ve ilam harcı ödenmedikçe ilgiliye ilamın verilemeyeceği,<süresinde ödenmeyen harçlar> başlıklı 37. maddesinde de, bu Kanundaödeme zamanı gösterilen harçlardan süresinde ödenmeyenlerin, ilgili mahkeme vedaireler tarafından sürenin sonundan itibaren onbeş gün içinde bir yazı ile oyerin vergi dairesine bildirileceği ve harçların vergi dairesince tahsilolunacağı belirtilmektedir. Yukarıda açıklanan 28/a madde hükmündeki <kararve ilam harcı ödenmedikçe ilgiliye ilamın verilmeyeceği> yolundaki ibare,kararın tebliğinden önce ilam harcının tahsilini sağlamak amacıyla getirilmişolup, ilam harcının vade başlangıcını tespit eden bir hüküm niteliğinde değildir.Genelde uygulamada kısa kararın mahkemedeki duruşmada açıklanması sırasında açıklanankararın harcının ne kadar olduğu çoğu durumlarda henüz hesaplanmamış olduğuiçin bilinmemekte, borçlu olunan bu meblağ ancak gerekçeli kararın mahkemecehazırlanıp yazılması, kararın tebliğe çıkarılacak hale gelmesi ile açıklığakavuşmaktadır. Kararın hazırlanması, tebliğe çıkarılacak hale gelmesitarihlerinin tespiti tam olarak mümkün olamayacağı gibi bu tarihin, davanıntarafları olan kişilerce de bilinmesi imkansız olduğundan, vade tarihininbaşlangıcının belirlenmesi gerekmektedir.
Bütün bu açıklamalar karşısında, Mahkemelerce harç tahsilmüzekkeresinin vergi dairesi müdürlüğüne gönderilmesi üzerine 6183 sayılıKanunun 37. maddesi uyarınca idarece mükelleflere usulüne uygun bir tebligatyapılarak bir aylık ödeme süresi verilmesi ve bu sürenin sonunda harcınödenmemesi halinde gecikme zammı uygulanması gerekmektedir.
Olayda ise, Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesi'ningönderdiği harç tahsil müzekkeresi üzerine vergi dairesi müdürlüğünce davacıKurum'a bu borcu ile ilgili olarak bir tebligat yapılıp, bir aylık ödeme süresiverilmeden ilam harcının tahsil edildiği görülmüş olup, bu durumda, ortadavadesinde ödenmemiş bir amme alacağının varlığından söz edilemeyeceğinden, ilamharcına gecikme zammı uygulanmasında isabet görülmemiştir.” Denilmektedir.
***** Ayrıca harcın ödenmesi konusunda ödeme emrinden önce 1 aylık süreverilmeden ödeme emri gönderilmişseödeme emrinin de iptali söz konusu olacaktır.
Danıştay 9.Dairesinin Esas: 2005/573,Karar: 2006/334 ve Karar Tarihi:15.02.2006 tarihli kararında “6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 37. maddesinde ise; ammealacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususikanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının MaliyeVekaletince belirtilecek usule göre yapılacak olan tebliğden itibaren bir ayiçinde ödeneceği, bu ödeme müddetinin son günü amme alacağının vadesi günü olduğu,55. maddesinde de; amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarınıödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğolunacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda sözü edilen 6183 sayılı Yasa hükmü uyarıncaödeme emri düzenlenebilmesi için; mükellef tarafından amme alacağının miktarının,vadesinin bilinmesi ve alacağın vadesinde ödenmemesi gerekmektedir. Bu durumdavadenin başlangıcı, ödeme emrinin düzenlenmesi ve amme alacağının geç ödenmesihalinde de istenecek olan gecikme zammı yönünden önem arz etmektedir.
Genelde uygulamada, mahkemedeki duruşma sırasındaaçıklanan kısa kararın harcının ne kadar olduğu çoğu durumlarda henüzhesaplanmamış olduğundan bilinmemekte, borçlu olunan bu meblağ ancak gerekçelikararın mahkemece hazırlanıp yazılması, kararın tebliğe çıkarılacak halegelmesi ile açıklığa kavuşmaktadır. Kararın hazırlanması, tebliğe çıkarılacakhale gelmesi tarihlerinin daha önce tespiti tam olarak mümkün olamayacağı gibibu tarihin, davanın tarafları olan kişilerce de bilinmesi imkansız olduğundan,vade tarihinin başlangıcının belirlenmesi gerekmektedir.
Bütün bu açıklamalar karşısında mahkemelerce harçtahsil müzekkeresinin vergi dairesi müdürlüğüne gönderilmesi üzerine 6183 sayılıKanunun 37. maddesi uyarınca idarece mükelleflere bir aylık ödeme süresiverilmesi ve bu sürenin sonunda harcın ödenmemesi üzerine ödeme emridüzenlenmesi icap etmektedir.
Olayda ise İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesiningönderdiği harç tahsil müzekkeresi üzerine Vergi Dairesi Müdürlüğünce doğrudanödeme emri tebliğ edildiği, idarece mükellefeilam harcının ödenmesi konusunda ödeme emrinden önce bir aylık süreninverilmediği görülmüş olup, bu durumda ortada 6183 sayılı Kanunun 55. maddesindeöngörüldüğü şekilde usule uygun şekilde kesinleşmiş ve vadesinde ödenmemiş biramme alacağından söz edilemeyeceğinden bu aşamada yükümlü adına düzenlenenödeme emrinin Vergi Mahkemesince iptali gerekirken davanın reddineilişkin olarak verilen kararda isabet görülmemiştir.” Denilmektedir.
Danıştay 9.Dairesinin Esas: 2007/4178,Karar: 2008/4484 ve Karar Tarihi:08.10.2008 tarihli kararında “Olayda ise adliye mahkemelerinin gönderdiği harçtahsil müzekkeresi üzerine vergi dairesi müdürlüğünce davacıya bu borcu ileilgili olarak tebligat yapılıp bir aylık ödeme süresi verilmeden ilam harcınıntahsili amacıyla doğrudan ödeme emrinin düzenlendiği görülmüş olup, bu durumdaortada 6183 sayılı Kanunun 55. maddesinde öngörüldüğü şekilde usule uygunşekilde kesinleşmiş ve vadesinde ödenmemiş bir amme alacağından sözedilemeyeceğinden bu aşamada yükümlü adına düzenlenen ödeme emrinin VergiMahkemesince iptali gerekirken davanın reddine ilişkin olarak verilen karardaisabet görülmemiştir.” Denilmektedir.
Danıştay 9.Dairesinin Esas: 2007/4178,Karar: 2008/4484 ve Karar Tarihi: 08.10.2008 tarihli kararında “Olaydaise adliye mahkemelerinin gönderdiği harç tahsil müzekkeresi üzerine vergidairesi müdürlüğünce davacıya bu borcu ile ilgili olarak tebligat yapılıp biraylık ödeme süresi verilmeden ilam harcının tahsili amacıyla doğrudan ödemeemrinin düzenlendiği görülmüş olup, bu durumda ortada 6183 sayılı Kanunun 55.maddesinde öngörüldüğü şekilde usule uygun şekilde kesinleşmiş ve vadesindeödenmemiş bir amme alacağından söz edilemeyeceğinden bu aşamada yükümlü adınadüzenlenen ödeme emrinin Vergi Mahkemesince iptali gerekirken davanın reddineilişkin olarak verilen kararda isabet görülmemiştir.
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Mahkeme Harçlarına Vergi Dairelerince Herhangi Bir Tebligat Yapılmadan Gecikme Zammı Yürütülmesinin Yanlış Olduğu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.Remzi Sönmez'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Mahkeme Harçlarına Vergi Dairelerince Herhangi Bir Tebligat Yapılmadan Gecikme Zammı Yürütülmesinin Yanlış Olduğu
