|
Trafik kazasını kısaca tanımlamak istersek; karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve maddi,manevi hasarla sonuçlanan olaylara trafik kazası denir.
Ülkemizde hergün yaklaşık 600 ve her saat 25 trafik kazası olmakta günde maalesef 5-20 kişi vefat etmekte, 200 kişi de yaralanmaktadır. Özellikle Ramazan ve kurban bayram tatilleri sonrasında ve öncesinde bu rakam artmaktadır. Dikkatli sürüş güvenliği eğitimi, aracınızda aktif kaza emniyeti ve pasif emniyet tedbirleri alınmalıdır.
Kaza sonrası ne yapmalıyız ?
Kaza sonrası, soğukkanlılığımızı yitirmeden “önce can güvenliği”, prensibi gereğince yaralı varsa ilkyardım vs. yapmalıyız. Kaza sonrası olay yerinde gerekli güvenlik önlemlerini (reflektör, 4 lüleri yakma vs.) mutlaka alınız. Kaza sonrası 2. bir kaza olması ihtimali çok yüksektir. Bir kazadan daha kötüsü 2. bir kazadır.
Sadece maddi hasarlı kaza ise araç sürücülerinin tutanak tutması yeterlidir. (Fakat resmi devlet araçlarının karıştığı kazalarda polis/jandarma tutanağı aranmaktadır.)
Yaralama,ölüm varsa veya anlaşamıyorsanız polis veya jandarmayı arayınız.
Kaza tutanağı düzenledikten sonra, Araçların ruhsatları, Sigorta poliçeleri ve hemen hemen artık herkeste bulunan cep telefonlarınızı kullanarak hasarlı araçların, kazanın meydana geldiği çevrenin fotoğraflarını çekmelisiniz. Sonrasında ise sigorta şirketini arayarak durumu ihbar ederek; hasar dosyası açtırınız. Tedavi belgelerini hastaneden almayı unutmayın. Gider makbuzları da çok önemli.
KASKO İLE ZORUNLU SİGORTA NEDİR
Zorunlu trafik sigortası yapıldığı aracın zararını karşılamaz sadece zarar verdiği diğer aracın ya da kişinin zararını karşılar.
Kaskonuz ise sizin zararınızın tamamını ve karşı tarafın kusuru ve teminat oranında zararını ödeyecektir. Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası ise kusurlu olan aracın zararını ödemez.
KUSUR DURUMUNA NASIL İTİRAZ EDEBİLİRİZ.
Mahkeme yoluna başvurarak veya TRAMER kaza tutanaklarınızı inceleyip kusur durumunu inceleyecek varsa itirazlarınızı Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdindeki SİGORTA TAHKİM KOMİSYONUNA kusur durumuna ait tespit için İTİRAZ EDEBİLİRSİNİZ.
Sigorta Poliçesi yoksa ya da kazaya karışanı tespit edememişseniz, ne yapmalıyız
Kazaya karışan aracın poliçesi yoksa ya da tarihi geçmişse ya da vurup kaçmışsa
+Tedavi giderlerinizi
+Sakatlık tazminatınızı
+Ölüm varsa destekten yoksun kalma tazminatı zararlarınızı Güvence hesabından talep edebilirsiniz.
Araçtaki hasarlar, manevi tazminat talepleri GÜVENCE HESABI nın dışındadır ve ödeme yapılmamaktadır.
Tazminattan kimler sorumludur.
Kazayı yapan şoför, araç ruhsat sahibi, (işleteni) tazminattan birlikte müteselsilen sınırsız sorumludur. Yine aynı şekilde sigorta şirketi (ZMMS-KASKO) de limitleri dahilinde maddi tazminattan sorumludur. Manevi tazminat kural olarak sigorta sorumlu değildir. Fakat poliçesinde manevi tazminat klozu bulunan aracın karıştığı kazada sigorta manevi tazminatı da ödemektedir. Örneğin X Nakliyat yazan kamyonun karıştığı kazada, şoför,..nakliyat şirketi, aracın ruhsat sahibi vs. sorumludur.
Kaza mağduru iseniz bizi arayınız diye size gelenlere sakın inanmayınız. Mağduriyetiniz artabilir. Dava yoluyla sadece avukatlar takibini yapabilir, başka bir meslek grubu yoktur.
Trafik kazası olması halinde Ne gibi haklarınız vardır;
1-Maddi tazminat ( Sigorta şirketlerine başvurarak poliçe teminatları dahilinde zararlarınızı karşılama imkanı vardır…) Bu tazminata; tedavi giderleri, çalışamamaktan dolayı kazanç kaybı, sakatlık varsa malüliyet tazminatı, ölüm varsa destekten yoksun kalma tazminatı, araç ticari taksi, minibüs gibi ise aracın çalışamadığı günlere ait kazanç kaybı, aracın kaza geçirmesi sebebiyle araçta olan değer kaybı vs. dahildir.
Manevi tazminat (Ruhsal bütünlüğünüz bozulduğu için üzüntünün biraz olsun giderilmesi, suçlunun cezalandırılması için verilmektedir. Manevi tazminat belirlenirken; tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının dikkate alınarak belirlenir. Son zamanlardaki Yargıtay içtihatları, sorumlunun kusurlunun caydırılması için tazminat miktarlarının artırılması yönündedir.)
Trafik kazası aynı zamanda iş kazası ise SGK dan malüliyet aylığı ve kazaya sebep olan kişiden aynı zamanda da işverenden maddi manevi tazminat alınabilmektedir.
2.Ceza davası (yaralanma, ölüm hallerinde polis, savcılık, mahkeme aracılığıyla hakkınızı aramalısınız. Olay sonrası tanıklarınızı bildirip dinletmeniz lehinizedir.
Trafik kazasında yaralanma varsa 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 89. maddesi uyarınca kazanın oluşumuna sebebiyet veren kişi 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kazada yaralanan kişide “kemik kırığı”, “organların işlevinin sürekli azalmasına” “yüzünde sabit bir iz kalmasına” ,”yaşamsal tehlike varsa” vs. hallerinde kişi 4,5 aydan 1,5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
++Fiilin birden fazla kişinin yaralanmasına neden olması halinde, kişi 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası artırılır ile cezalandırılır.
++Kusurlu olarak trafik kazasında bir kişinin ölümüne sebep olanlar TCK 85. Maddesine göre, 2 ila 6 yıl arası hapis cezası ile cezalandırılır.
++Eğer trafik kazası sonucunda 1’den fazla insanın ölümü ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
++ 5271 SAYILI CMK 231/5. MADDESİ UYARINCA (EKLENMİŞ FIKRA RGT: 19.12.2006 RG NO: 26381 KANUN NO: 5560/23) (5) Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, (DEĞİŞİK İBARE RGT: 08.02.2008 RG NO: 26781 KANUN NO: 5728/562) (KOD 1) iki yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Uzlaşmaya ilişkin hükümler saklıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuç doğurmamasını ifade eder. Bunun için mağdurun zararının giderilmesi, kişinin sabıkasız olması gerekir. Mahkeme 5 yıllık bir denetim süresi belirler, sanık suç işlemezse verilen hüküm; davanın düşürülmesiyle ortadan kalkar. .
Zamanaşımı süresi ne kadardır.
• Trafik kazası sebebiyle maddi manevi tazminat talepleri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu 109. maddesi uyarınca “ Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.”
• Zarara yol açan eylemin aynı zamanda suç sayılan bir eylemden doğmuş olması durumunda o suçun bağlı olduğu (uzamış) ceza zamanaşımı süresidir.
Örneğin 765 sayılı TCK zamanında yani 01/06/2005 öncesi kaza meydana gelmişse ve bu kazada ölü ve aynı zamanda yaralı varsa ceza zamanaşımı olan 10 yıl için tazminat davası açma hakkı vardır.
• Kazada sadece ölüm varsa 5 yıl ceza zamanaşımı süresi içinde tazminat davasını açmanız gerekir.
• Dava konusu olay, olay gününde yürürlükte bulunan 5237 sayılı Türk Ceza Yasası'nın 85/1. maddesinde tanımlanan taksirle bir kimsenin ölümüne yol açmak olup desteğe çarparak ölümüne neden olan davalı hakkında uygulanacak ceza davasındaki dava zamanaşımı süresi, aynı yasanın 66/1-d maddesi uyarınca 15 yıldır.
• Taksirle yaralama halinde 5237 sayılı yasayanın 89. maddesine göre dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
• Uzatılmış ceza zamanaşımı süresi zorunlu trafik sigortası hakkında da uygulanması gerektiği gibi zorunlu trafik sigortası tespit edilmeyen araç için de trafik garanti fonu hesabına karşı açacağınız davalarda da uygulanır.
• Kişi yolcu olarak araçta bulunuyor yani taşıma sözleşmesi varsa KTK hükümleri değil, TTK'nun 762 ve devamı maddelerinin uygulanması gerekmektedir. Buna göre, yolcu taşıma sözleşmelerinden kaynaklanan ölüm veya cismani zarara ilişkin davalar, TTK'nun 767/5. maddesi yollaması ile BK'nun 125. maddesi gereğince on yıllık zamanaşımına tabidir.
İşçinin karıştığı kazadaki ibranamenin durumu
1-6098 sayılı TBK a göre işçinin trafik kazası sonucunda ölmesi halinde ibraname imzalaması halinde haklar zayi olmamaktadır. Yeni yasal değişikliklere göre trafik kazasında işçinin ölmesi halinde ibraname ile haksızlığın önüne geçilmiştir. TBK 420. maddesine göre - İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür. Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu halde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur. İkinci ve üçüncü fıkra hükümleri, destekten yoksun kalanlar ile işçinin diğer yakınlarının isteyebilecekleri dahil, hizmet sözleşmesinden doğan bütün tazminat alacaklarına da uygulanır. Bu maddeye göre örneğin şoför bulunan bir kişi işverenin aracıyla ya da evine işveren servisi ile giderken ölen işçinin yakınlarına tazminatın tam olarak ödenmesi yasa hükmüdür. Bir kısım parayı verip haklarımın tamamını aldım diye imzalatılan ibraname hükümsüzdür. Paranın banka kanalıyla ödenmesi şarttır. Ölenin hak sahipleri bu alacaklarını tazminat davası ile talep edebilirler. İBRANAME KİŞİYİ KURAL OLARAK BORÇTAN KURTARIRSA DA BU HALDE BORÇTAN KURTARMAZ.
Dava açılırken daha az harç ödenmektedir.
2- 1 Ekim 2011 günü yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanununa göre tazminat davasında normal daha az harç ödenmektedir. 6100 sayılı HMK ve harçlar kanunu uyarınca “Ölüm ve cismani zarar sebebiyle açılan tazminat davaları”nda peşin harç yatırırken normal davalara göre 1/5 oranında harç ödeyeceklerdir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile Olayda işletenin kendisine ait araçta yolcu olarak bulunduğu sırada sürücünün tam kusuruyla ölümü sonucu geride kalanların tazminat istemesi söz konusudur. Normalde işleten araç sahibi şoförünün kusurundan tam sorumludur. Fakat Yargıtay bu durumu esnetmiştir.
• Yargıtay T.C. YARGITAY Hukuk Genel Kurulu Esas: 2011/17-787 Karar: 2012/92 Karar Tarihi: 22.02.2012 ile “dolayısıyla tam kusurlu araç şoförünün ve onun eylemlerinden sorumlu olan işletenin kusurunun, işletenin desteğinden yoksun kalan davacıları etkilemeyeceği; aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı davalı sigorta şirketi, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları teminat altına aldığına ve olayda işleten tam kusurlu, destekten yoksun kalan davacılar da zarar gören üçüncü kişi konumunda bulunduğuna göre, davalı sigorta şirketinin zararın tamamından sorumlu olduğu ve davacıların davalı sigorta şirketinden destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilecekleri, oyçokluğu ile kabul edilmiştir. “ yine
• Hukuk Genel Kurulunun 15.06.2011 gün ve 2011/17-142 E, 2011/411 K sayılı ilamında, mali sorumluluk sigortası ile sigortalı araç sürücüsünün mirasçılarının açtığı destekten yoksun kalma tazminatı davasında da, Kanunun kapsam dışılığını düzenleyen 92. maddesinde, araç şoförünün desteğinden yoksun katanların isteyebileceği tazminatların kapsam dışı olduğuna dair bir düzenlemeye yer verilmediği ve sürücünün desteğinden yoksun kalanların üçüncü kişi olduğu kabul edilerek zorunlu mali sorumluluk sigortacısından tazminat talep edebilecekleri kabul edilmiştir.
• İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur,> Hal böyle olunca; aracı kullanan şoförün tam kusuruyla meydana gelen kazada, aynı zamanda onun eyleminden sorumluluğu nedeniyle kendisi de tam kusurlu kabul edilen işletenin ölümü nedeniyle talep edilen destek zararının, ölenin değil üçüncü kişi durumundaki destek tazminatı isteklilerinin zararı olduğu kabul edilmelidir.
• Destekten yoksun kalma tazminatına dayanak teşkil eden hak, salt miras yoluyla geçen bir hak olsa idi doğrudan işleten üzerinde doğup ondan mirasçılarına intikal edeceğinden, bu yöndeki savunmalar ölenin desteğinden yoksun kalanlara karşı ileri sürülebilecekti. Oysa yukarıda da açıklandığı üzere, destekten yoksun kalma tazminatına konu davacıların zararı, desteklerinin ölümü nedeniyle destekten yoksun kalan sıfatıyla doğrudan kendileri üzerinde doğan zarardır. Bu zarardan doğan hak desteğe ait olmadığına göre, onun kusurunun bu hakka etkili olması da düşünülemez. Bu nedenledir ki, Özel Dairenin davacıları üçüncü kişi kabul etmesine karşın, zararlarını ve buna bağlı tazminat haklarını muris üzerinde doğmuş bir hak olarak kabul etmesi ve bu kabul şekline göre vardığı sonuç çoğunlukça kabul görmemiştir.
• 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'na göre, aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı davalı sigorta şirketi, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları teminat altına aldığına ve olayda işleten tam kusurlu, destekten yoksun kalan davacılar da zarar gören üçüncü kişi konumunda bulunduğuna göre, davalı sigorta şirketinin zararın tamamından sorumlu olduğu ve davacıların davalı sigorta şirketinden destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilecekleri, oyçokluğu ile kabul edilmiştir.
Kazasız günler dilerim.
Av.Tevrat DURAN
avukattevrat@gmail.com
www.tevratduran.com
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Trafik Kazası Halinde Yasal Haklarınız" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Avukat Tevrat Duran'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Trafik Kazası Halinde Yasal Haklarınız
