|
6102 SAYILI YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE
LİMİTED ŞİRKETLER
Kanun No : 6102
Kabul Tarihi : 13.01.2011
Resmi Gazetede Yayım Tarihi : 14.02.2011
Yürürlük Tarihi : 01.07.2012
BAŞLANGIÇ
Limited Şirketlerin sayısı takriben 900.000 olarak ifade edilmektedir. Bunların büyük bölümü gayri faaldir.
6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda 573ncü ve 644ncü maddeler arasında yer alan Limited Şirketler, bugüne kadar kolayca kurulan, en az 2 ortaklı ve asgari sermayesi 5.000 TL olan, sermaye şirketi ile şahıs şirketi karışımı bir grubu oluşturuyordu. Yeni kanun Limited Şirketleri sermaye şirketleri grubuna dahil etmek maksadıyla Anonim Şirketlere ait birçok hükmün Limited Şirketlere de uygulanması için atıflar yapmaktadır.
Bu çalışmanın gayesi geniş kapsamlı bir konu olan Limited Şirketleri açık bir ifade ile özetlemekten ibarettir. Konuyu açıklarken yanlarına ilgili madde numaralarını eklemeye özen gösterdik.
I- KURULUŞ
a) Limited Şirketler, Anonim Şirketler gibi BİR veya BİRDEN FAZLA gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulabilir. Önceki 6762 sayılı kanuna göre, kuruluş için asgari 2 gerçek veya tüzel kişiye ihtiyaç vardı. Bundan böyle bir yenilik olarak BİR KİŞİLİK LİMİTED ŞİRKET kurulabilecektir. Ancak ortak sayısı (50)yi geçemez. ( YTTKm574 )
b) Şirketin Sermayesi
Şirketin sermayesi halen asgari 5.000 TL iken yeni kanun asgari sermaye tutarını 10.000 TL’ye yükseltmiştir. ( YTTKm580 ) Bakanlar Kurulu sermayenin en az tutarını 10 misli arttırabilir.
Şirket sözleşmesinde esas sermaye paylarının itibarı değerlerinin en az 25.00 TL ve bunun katları olması şarttır. Şirketin durumunun iyileştirilmesi amacıyla bu değerin altına inilebilir. ( YTTKm583 ) Sermaye nakdi veya ayni veya her ikisinin karışımı da olabilir.
c) Şirketin Konusu:
Şirketin konusu kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir. ( YTTKm573/3 ) Ultra vires ilkesi kalkmıştır. Bunu Yürürlük Kanunu m.15 “Şirket sözleşmelerinde veya esas sözleşmelerinde 6762 sayılı Kanunun 137 nci maddesine uygun olarak, şirketin hak ehliyetinin şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmesinde yazılı işletme konusu ile sınırlı olduğunu belirten hükümler bulunması hâlinde, bu hükümler Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yazılmamış sayılır.” şeklinde ortaya koymaktadır. Eski kanunun 503ncü maddesinin son fıkrasındaki Limited Şirketlerin sigortacılık yapamayacağı maddesi kaldırılmıştır. Ana sözleşmede şirket konusuna ait esaslı noktalar belirtilir ve tanımlanır.
d) Kuruluş mukavelesi:
Kuruluş mukavelesi yazılı şekilde yapılır ve kurucu imzaları noterlikçe onaylanır. ( YTTKm575 ) Bu mukavelede zorunlu olarak bulunması gereken kayıtlar 576ncı maddede aşağıdaki şekilde gösterilmiştir:
a) Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer.
b) Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde, şirketin işletme konusu.
c) Esas sermayenin itibarî tutarı, esas sermaye paylarının sayısı, itibarî değerleri, varsa imtiyazlar, esas sermaye paylarının grupları.
d) Müdürlerin adları, soyadları, unvanları, vatandaşlıkları.
e) Şirket tarafından yapılacak ilanların şekli.
Limited Şirket mukavelesinde, kanunen emredici kurallara aykırı olmamak şartıyla, zorunlu kayıtların dışında uygulama ve şirketin özellikleriyle ilgili hükümler yer alabilir. Bunlar sözleşmeye yazılmak suretiyle bağlayıcılık vasfını kazanmış olurlar. Yeni kanunun 577nci maddesi bunları şöyle sıralamıştır:
a) Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılmasına ilişkin kanuni hükümlerden ayrılan düzenlemeler.
b) Ortaklara veya şirkete, esas sermaye payları ile ilgili olarak önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım ve alım hakları tanınması.
c) Ek ödeme yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
d) Yan edim yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
e) Belirli veya belirlenebilir ortaklara veto hakkı veya bir genel kurul kararının oylanması sonucunda oyların eşit çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanıyan hükümler.
f) Kanunda ya da şirket sözleşmesinde öngörülmüş bulunan yükümlülüklerin hiç ya da zamanında yerine getirilmemeleri hâlinde uygulanabilecek sözleşme cezası hükümleri.
g) Kanuni düzenlemeden ayrılan rekabet yasağına ilişkin hükümler.
h) Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin özel hak tanıyan hükümler.
ı) Genel kurulda karar almaya, oy hakkına ve oy hakkının hesaplanmasına ilişkin kanuni düzenlemeden ayrılan hükümler.
i) Şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye bırakılmasına ilişkin yetki hükümleri.
j) Bilanço kârının kullanılması hakkında kanundan ayrılan hükümler.
k) Çıkma hakkının tanınması ile bunun kullanılmasının şartları, bu hâllerde ödenecek olan ayrılma akçesinin türü ve tutarı.
l) Ortağın şirketten çıkarılmasına ilişkin özel sebepleri gösteren hükümler.
m) Kanunda belirtilenler dışında öngörülen sona erme sebeplerine dair hükümler.
e) Sermayenin Ödenmesi:
Noter mukavelesi imzalanırken taahhüt edilen sermayenin nakit kısmı tamamen ve hemen ödenir ve banka mektubu ile ödeme ıspatlanır. ( YTTKm585 ) Kuruluş sözleşmesinde, sermaye olarak nakit taahhüdü dışında, taşınmaz mülkiyeti, devri veya ayni bir hakkın konulması gibi konular yer almışsa, bunlar resmi şekil aranmadan geçerlidir. ( YTTKm128/3 ) Bu konu için, Ticaret Sicili Müdürü tapuya resen tezkere yazıp, tescilini talep edebildiği gibi, şirket yetkilileri de bizzat başvuruda bulunabilirler. ( YTTKm128/6 )
f) Ayni Sermaye
Ayni sermaye olarak üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir bulunmayan; nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikri mülkiyet hakları ile sanal ortamlar ve adlar da dahil, malvarlığı unsurları konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olamaz. ( YTTKm581 ) Anonim Şirketlerde de ayni sermaye 342nci maddede aynı doğrultuda düzenlenmiştir.
g) Ortakların Sorumlulukları:
Ortaklar amme borçları hariç şirket borcundan dolayı sorumlu değildirler, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye payını ödemek zorundadır. ( YTTKm128 )
Ortaklar Şirket sözleşmesinde ek ödeme ve yan edim gibi taahhütler varsa bunları da ödemek zorundadırlar. ( YTTKm603 ) Bu husus YTTKm573/2’de şu şekilde açıklanmıştır; “ Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler. ”
Limited Şirket, borç ve yükümlülükleri dolayısıyla sadece malvarlığıyla sorumludur. ( YTTKm602 )
II- ORTAK SAYISININ BİR’E DÜŞMESİ ( YTTKM574 )
YTTK’nun yürürlüğünden sonra birden fazla ortakla kurulmuş şirket bünyesinde böyle bir durum olduğunda olay 7 gün içinde yazı ile müdürlere bildirilir. Müdürler de 7nci günün sonuna kadar şirketin tek ortaklı olduğunu tescil ve ilan eder. Tek ortağın adı, ikametgahı, vatandaşlığı da bildirilir. Şirket başlangıçta BİR ORTAKLA kurulmuş olsa da aynı işlem yapılır.
Eski 6762 Sayılı TTK’nda 504ncü maddede ortak sayısının BİR’e inmesi veya şirketin zaruri organlarından birinin mevcut olmaması durumunda, bunların münasip sürede ikmal edilmemesi halinde, mahkeme şirketin feshine karar verip gerekli ihtiyati tedbirleri alabileceği öngörülmüştü. Yeni kanunun 636ncı maddesinin 2nci fıkrası da aynı doğrultudadır.
III- TESCİL
Şirket sözleşmesinin 575inci maddede öngörüldüğü şekilde düzenlenmesinden sonra, tescil için, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline başvurulur. Başvuru müdürlerin tümü tarafından imzalanır. Tescil için başvuruya eklenecek olan belgeler YTTKm586’da sıralanmıştır:
- Noter onaylı sözleşme
- Kurucular beyanı ( YTTKm349 )
- Bakanlık isterse işlem denetçisi raporu ( YTTKm351 )
- Temsilciler ve denetçinin seçimine ait belge ( YTTKm586/2-e )
Dilekçede şu kayıtlar yer alır: ( YTTKm586/3 )
a) Bütün ortakların adları ve soyadları veya unvanları, yerleşim yerleri, vatandaşlıkları.
b) Her ortağın üstlendiği esas sermaye payı ve ödediği toplam tutar.
c) İster ortak ister üçüncü kişi olsun, müdürlerin adları ve soyadları veya unvanları.
d) Şirketin ne suretle temsil edileceği.
Şirket sözleşmesinin tamamı, kurucuların imzalarının noterce onaylanmasını izleyen 30 gün içinde, şirketin merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan olunur. Şirket Ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. ( YTTKm587 ) Esasen yeni kanunun 125nci maddesine göre, bütün Ticaret Şirketleri tüzel kişiliği haizdir.
IV- KURUCULAR BEYANI
Yeni kanuna 349ncu madde ile girmiş yeni bir uygulamadır.
Anonim ve Limited Şirketlere ait kuruluş mukavelesi kurucular tarafından noterde imzalanırken, ayrıca “kuruluş beyanı” adı altında noter huzurunda böyle bir beyanı da imzalamaları gerekmektedir.
Limited Şirketlere böyle bir yükümlülük getiren madde, tescile ait YTTKm586/2-b’dir. Bu madde ile Anonim Şirketlere ait 349ncu maddeye atıf yapılmaktadır.
Kuruluş beyanının içermesi gerekenler 349ncu maddede şöyle açıklanmıştır:
Bu beyanda, ayni sermaye konuluyor, bir ayın ya da işletme devralınıyorsa, bunlara verilecek karşılığın uygunluğuna; bu tür sermayenin ve devralmanın gerekliliğine, bunların şirkete olan yararlarına ilişkin belgeli, gerekçeli ve kesin ifadeli açıklamalar yer alır. Ayrıca, şirket tarafından iktisap edilen menkul kıymetlerle, bunların iktisap fiyatları, söz konusu menkul kıymetleri çıkaranların son 3 yıllık, gereğinde konsolide finansal tablolarının değerlemelerine ve çözümlenmelerine ilişkin bilgiler, şirketin yüklendiği önemli taahhütler, makina ve benzerleri malların ve herhangi bir aktif değerin alımına ilişkin bağlantılar, fiyatlar, komisyonlar ile her türlü borçlar, emsalleriyle karşılaştırılarak, açıklanır. Bunun yanında kuruculara tanınan menfaatler de gerekçeleriyle beyanda yer alır.
Kuruluş nakdi veya ayni olsun, kurucular kuruluş beyanı vermekle yükümlüdür. Beyan denetimin vazgeçilmez parçasıdır. Gerçeğe uygun olmadığı takdirde cezai-hukuki sorumluluğu vardır. Raporu bütün kurucular birlikte imzalayıp verir. Vekaleten imzalanması mümkün değildir. Ancak yardım alınması mümkündür.
V- İŞLEM DENETÇİSİ RAPORU
YTTK’nun 351nci maddesi Anonim Şirketleri kuruluşunda işlem denetçisi raporundan bahsetmektedir. Limited Şirketlerde ise 635nci maddede, Anonim Şirketlerin denetçiye ve işlem denetçileriyle denetime ve özel denetime ilişkin hükümlerinin Limited Şirketlere de uygulanacağı atıfı yapılmaktadır. Ayrıca 644ncü maddede de, denetçilerin ve işlem denetçilerinin sorumluluğuna ilişkin ( YTTKm554-561 ) Anonim Şirket hükümlerinin Limited Şirketlere de uygulanacağı belirtilmektedir.
Tescile verilecek evrak arasında 586/2-b maddesinde (Bakanlıkça istenilmesi halinde) klozu ile, gerektiğinde Limited Şirketler için de böyle bir rapor tanzimi lüzumu işaret edilmektedir. Bu rapor bir veya birkaç İşlem Denetçisi tarafından verilir. Bu raporda:
- Pay bedellerinin bankaya yatırıldığını ve banka mektubunun kuruluş belgeleri arasında bulunduğunu,
- Ayni sermaye için mahkemece atanan bilirkişilerce değerlendirme yapıldığını,
- Yolsuzluk bulunmadığını ve diğer kuruluş belgelerinin dosyada mevcut olduklarını,
- Noter onayları ve izinlerin mevcutiyetini vs. gerekçeleriyle açıklamalıdır.
VI- AMME BORÇLARINDAN SORUMLULUK
6183 Sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun’un 35nci maddesine göre Limited şirket ortakları şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar ve bu kanun hükümleri gereğince takibe tabi tutulurlar.
Ortağın sermaye payını devretmesi halinde devreden ve devralan devir öncesine ait amme alacaklarının ödenmemesinden dolayı müteselsilen sorumlu tutulur.
5520 sayılı Kurumlar V. K. 17nci maddesine eklenen 9ncu fıkraya göre Limited Şirket ortaklarının tasfiye öncesi dönemlerle ilgili doğacak amme alacaklarından şirkete koydukları sermaye hisseleri oranında sorumlu olurlar. Ancak bu fıkraya göre tasfiye memurunun sorumluluğu, tasfiye sonucu dağıtılan tutarla sınırlıdır.
VII- LİMİTED ŞİRKETİN ORGANLARI
1- GENEL KURUL ( YTTKm616 )
Şirket ortakları her yıl ocak-mart ayları arasında olağan olarak toplanırlar. İhtiyaç halinde her zaman olağanüstü olarak toplanabilirler.
Genel kurul üyeleri, müdürler tarafından toplantıya çağrılır. Bu davet toplantıdan en az 15 gün önceden yapılır. Sözleşme ile bu süre uzatılabilir veya asgari 10 güne indirilebilir. ( YTTKm617 )
Toplantı daveti bazı hallerde “Azlık” hissedarları tarafından yapılabilir.
Bütün ortakların ve temsilcilerin yüzde yüzü hazır bulunmak şartıyla “çağrısız genel kurul” şeklinde de toplanılabilir.
Ortaklar genel kurula asaleten katılabildikleri gibi, ortak olan veya olmayan bir kişiye vekalet vererek kendilerini temsil ettirebilirler.
Ortakların toplantıda bedensel olarak katılmaları şart değildir.
Ortaklardan birinin sözlü görüşme istemeksizin gündem maddesini belirterek ileri sürdüğü konuya diğer ortaklarının tümünün yazılı onayları alındığı takdirde, geçerli bir genel kurul kararı oluşmuş olur. ( YTTKm617/4 ) Kanunun 617/3 fıkrası bu konuda Anonim Şirketlere ait 390ncı maddeye atıf yapmakta ve geçerli bir karar için tüm imzaların bulunması ve karar defterine kaydını şart görmektedir. Kanunun gerekçesinden edindiğimiz bilgiye göre, bu tip kararlara yabancı öğretide “sirküler karar” denilmektedir.
Toplantıda Komiser Bulunması
Mevcut 6762 sayılı kanuna göre, ortak sayısı 20 ve fazlası olan Limited Şirketlerin genel kurul toplantılarına Bakanlık Temsilcisi ( komiser ) de katılmaktadır. Daha az ortaklı Limited Şirketlerde komiser genel kurul toplantılarına katılmaz. Yeni uygulamalar için bu konuda çıkarılacak yönetmelik beklenmektedir. ( YTTKm407/3 ) Tahminimize göre, gelecek dönemde Anonim Şirket aile şirketlerinde ve küçük ölçekli sermaye şirketlerinde komiser bulunmayacak, istek halinde toplantıya katılacaktır.
Oy Hakkı ( YTTKm618 )
Limited Şirkette kural olarak, her 25.00 TL’si BİR OY hakkı vermektedir.
Örnek olarak, 10.000 TL nominal ( itibarı) sermayeli bir Limited Şirket, her 100.00 TL’ye bir oy hakkı verdiğini esas sözleşmede belirtiyorsa, bu şirketin toplam oy sayısı 100 olur. Buna göre konulan her sermaye bu 100 paydan isabet eden payı alır. Misal olarak, bu şirkete 1.000 TL sermaye ile katılan ortak, 1000/100=10 oy sahibi olur.
Sözleşmede değişik ihtimaller de yer alabilir.
Fakat her ortak en az bir oy hakkına haiz olmalıdır.
Oy Hakkından Yoksunluk ( YTTKm619 )
Yönetime herhangi bir şekilde katılmış olanlar, müdürlerin ibralarına ilişkin kararlarda oy kullanamazlar. Sermaye payını şirkete devreden ortak bu işlemde oy kullanamaz.
Oylama Oranı: Tüm genel kurul kararları kural olarak toplantıda bulunanların salt çoğunluğu ile alınır. ( YTTKm620 ) Normal toplantı nisabı %51’dir.
Kanunda sayılan önemli kararlar için ( sermaye artırımı, merkez değişimi, pay devirleri, ortaklıktan çıkma veya çıkarılma, şirketin feshi vs gibi ) temsil edilen oyların 2/3’nin ve oy hakkı bulunan tüm sermayenin salt çoğunluğunun hazır bulunması halinde önemli kararları alabilirler. ( YTTKm621 )
Genel kurulda alınan kararların feshi veya butlanında Anonim Şirket hükümleri kıyasen uygulanır. ( YTTKm622 ) – ( YTTKm445 ve YTTKm447 )
2- MÜDÜRLER ( YTTKm623 )
Limited Şirketin yönetimi ve temsili şirket mukavelesine konulan hükümlerle tespit edilir. Buna göre;
- Yönetim ve temsil, bir veya birden fazla ortağa veya bütün ortaklara bırakılabilir. Bu göreve atanan ortaklara MÜDÜR denir. Müdür veya Müdürler bir anlamda şirketin “Yürütme Organı”dır. ( YTTKm135 ) Aynı yetki 3ncü kişilere de verilebilir. Bunlar da MÜDÜR sıfatını haizdir.
- Şirket müdürü, TÜZEL KİŞİ de olabilir. Bu tüzel kişi adına, müdürlük görevini yerine getirmek üzere bir GERÇEK KİŞİ belirlenir.
- Müdürler, kanun ve sözleşme uyarınca Genel Kurul’a bırakılmamış tüm konularda karar almaya, yürütmeye ve şirketi temsile mezundurlar. ( YTTKm625 ) Ancak en az bir ortağın şirketi yönetmek ve temsil etmek hakkına sahip olması şarttır. ( YTTKm623/1 )
Birden fazla Müdür olması
- Genel Kurul, Müdürlerden birini BAŞKAN seçer. Bu kişinin ortak olması şart değildir.
- Başkan olan Müdür, Genel Kurulu toplantıya çağırıp toplantının idaresiyle görevli olup, aksine karar yoksa tüm açıklamaları ve ilanları yapmaya yetkilidir.
- Şirkette tek müdür varsa, aynı yetkilere sahiptir. ( YTTKm624 ) Birden fazla müdür varsa, bir kurul olarak kararları çoğunlukla alırlar. Eşitlik halinde Başkanın oyu ÜSTÜN OY sayılır.
- Temsil yetkisinin kapsamı ve sınırı hakkında Anonim Şirketle ilgili hükümlere atıf yapılmaktadır. ( YTTKm629/1 ) Müdürlerin görevlerine ait müddetle ilgili hiçbir sınırlama yoktur. Süreli veya süresiz olarak da seçilebilirler.
Müdürlerin Yerleşim Yerleri ve Uyrukları
628nci maddeye göre, şirket müdürlerinden en az birinin yerleşim yerinin Türkiye’de bulunması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile yetkili olması şarttır.
Bu maddeye aykırı hareket halinde Ticaret Sicili Müdürü, durumun düzeltilmesi için uygun süre verir. Aksi halde Ticaret Sicili Müdürü şirketin FESHİNİ dava eder. ( YTTKm628/2 )
Bu hükmün gayesi; şirketi, yurtdışından idare edilen bir şirket konumundan çıkarmak ve ikametgahı Türkiye’de bulunan sorumlu Müdürle yasal çerçevede kolaylıkla muhatap olabilmektedir. Benzer hüküm, 359ncu maddede Anonim Şirket Yönetim Kurulu üyeleri için mevcuttur. Maddeye göre, temsile yetkili en az bir üyenin yerleşim yerinin Türkiye’de bulunması ve T.C. vatandaşı olması şarttır. Ancak Limited Şirketlerde TC. vatandaşlığı şartı yoktur.
Tek Ortaklı Limited Şirketlerde Temsil
Sözleşmenin yapılması sırasında, şirket tek ortak tarafından temsil edilsin veya edilmesin, bu ortakla şirket tüzel kişiliği arasında yapılan sözleşmenin geçerli olması YAZILI şekilde yapılmasına bağlıdır. ( YTTKm629/2 – 371/6 )
Tek ortaklı Limited Şirketlerde, bu ortak genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Tek ortağın genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik kazanabilmeleri için yazılı olmaları şarttır. ( YTTKm616/3 )
Müdürlerin Görevden Alınması ( YTTKm630 )
Genel Kurul, müdürleri görevden alabilir. Ayrıca müdürlerin yönetim hakları ile temsil yetkilerini sınırlamak hakkına haizdir.
Haklı sebepler varsa, her ortak mahkemeden aynı isteklerde bulunabilir. Yöneticinin görevden alınmasında haksızlık varsa, yönetici tazminat isteyebilecektir.
Ticari Mümessil ve Ticari Vekiller
Genel Kurul şirket işlerinin süratle görülebilmesi için, Ticari Mümessiller ve Ticari Vekiller atayabilir. Sözleşmede bu konuda değişik kurallar da mevcut olabilir. ( YTTKm631 ) Şirket müdürlerinin de bazı durumlarda bu kişileri görevden uzaklaştırma yetkileri vardır.
3- DENETLEME ( YTTKm635 )
635nci madde, Anonim Şirketlerin Denetçi, işlem denetçisi ve özel denetçiye ilişkin hükümlerin Limited Şirket hakkında da uygulanacağı açıklamasını yapmaktadır.
Limited Şirkette denetçilerin seçimi işlemi, genel kurulun devredilemez yetkilerine dahildir. ( YTTKm616 ve 616/1-c )
Ayrıca Limited Şirketlere ait belgeler, tescil için ticaret siciline tevdi edilirken 586/2-b fıkrasında İşlem Denetçisi raporunun eklenmesinden bahsetmektedir. 586/2-c fıkrasında denetçinin seçimini gösterir belgenin de tescil için başvuru evrakları arasında bulunması gerektiği belirtilmektedir.
Yeni kanunun 642/2 fıkrasında ayrılma akçesinin hesaplanmasında işlem denetçisi raporuna atıf yapılmaktadır.
644ncü madde, denetçilerin ve işlem denetçilerinin sorumluluğuna ilişkin 554-561nci maddelerin Anonim Şirketler gibi Limited Şirketlere de uygulanacağını hükme bağlamıştır. Görülüyor ki, DENETÇİ, Limited Şirketlerde de vazgeçilmez bir ORGAN durumundadır.
Denetçilerin Görevleri
- Şirketin finansal tablolarını Uluslararası denetim standartlarına uyumlu Türkiye Denetim Standartlarına göre denetlemek ( YTTKm397 )
- Yönetim Kurulunun yıllık faaliyet raporunu denetlemek
- Şirketin devamlılığında bir risk varsa, denetçinin uygun görmesi halinde, “Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Yönetimi Komitesi”nin kurulması için Yönetim Kuruluna yazılı istekte bulunmak ( YTTKm378 )
- Şirket kuruluşunda, sermaye artırımı veya indiriminde ( YTTKm470-473/2 ) işlem denetçisi raporuna ihtiyaç vardır. Bu raporda yapılan işlemin ve sunulan belgelerin kanuna uyup uymadığı hakkında denetçiler görüş bildirir. ( YTTKm458 )
Denetim Raporu Örneği ( YTTKm402 )
Yeni kanunun 402/4 ve devamı maddesinde Denetim raporunda yer alacak bilgiler aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:
“… a) Defter tutma düzeninin, finansal tabloların ve topluluk finansal tablolarının, kanun ile esas sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup olmadığı,
b) Yönetim kurulunun denetçi tarafından denetim kapsamında istenen açıklamaları yapıp yapmadığı ve belgeleri verip vermediği,
açıkça ifade edilir.
(5) Ayrıca, finansal tablolar ile bunların dayanağı olan defterlerin;
a) Öngörülen hesap planına uygun tutulup tutulmadığı,
b) Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde, şirketin malvarlığı, finansal ve kârlılık durumunun resmini gerçeğe uygun olarak ve dürüst bir şekilde yansıtıp yansıtmadığı,
belirtilir.
(6) Denetim çerçevesinde, 398 inci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca bir değerlendirme yapılmışsa, bunun sonucu ayrı bir raporda gösterilir.
(7) Denetçi, raporunu imzalar ve yönetim kuruluna sunar.”
Özel Denetim İsteme Hakkı ( YTTKm438 )
Yeni kanunun 438nci maddesinde şu şekilde açıklanmıştır:
“ (1) Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir.
(2) Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir.”
Anonim Şirketlerin Denetçi-İşlem denetçisi ve Özel denetçiye ait hükümlerinin, 635nci maddede yer aldığı üzere, Limited Şirketlere de uygulanacağını unutmamak gerekir.
VIII- LİMİTED ŞİRKETİN SONA ERMESİ ( YTTKm636 )
1) 1) Genel Kurul kararı ile,
2) İflasın açılması ile,
3) Şirket sözleşmesinde yazılı sona erme sebeplerinden birinin gerçekleşmesiyle,
4) Kanunen öngörülen sona erme sebeplerinden birinin gerçekleşmesiyle sona erer.
2) Şirketin Fesh Edilmesiyle
1) Uzun süreden beri kanunen gerekli organlardan biri ( müdür, denetçi gibi ) seçilemiyorsa,
2) Genel kurul toplanamıyorsa, ortaklar ve/veya alacaklılar şirketin feshini dava edebilir.
3) Ticaret mahkemesi eksiklerin düzeltilmesi için süre verir. Bu sürede düzeltilmezse şirketin feshine karar verir.
4) Haklı sebepler varsa, her ortak mahkemede fesih davası açabilir. Mahkeme, fesih yerine davacı ortağa hissesinin gerçek değerini ödeyerek davacının şirketten çıkarılmasına veya duruma uygun düşen başka bir çözüm kararı verebilir.
3) Sona eren şirket tasfiye haline girer, ünvanına “Tasfiye Halinde” ibaresi eklenerek tescil ve ilan edilir.
4) İflas sebebiyle sona ermede tasfiyeyi, İİK hükümlerine göre “iflas idaresi” yapar. ( YTTKm534 )
5) Şirketin İlgililer ve Kamu Adına Fesih Davası ( YTTKm353 – 644/b )
Şirketin kuruluşunda kanuna aykırı hareket etmek suretiyle, alacaklıların, pay sahiplerinin veya kamunun MENFAATLERİ önemli şekilde tehlikeye düşürülmüş veya ihlal edilmiş ise, yönetim kurulunun, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının, ilgili alacaklının veya pay sahibinin istemi üzerine şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi şirketin feshine karar verir. Eksiklikler giderilebiliyorsa, düzeltilmesi için süre de verebilir.
IX- TTK’NUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDAKİ KANUN
Kanun No : 6103
Yayım Tarihi : 14.02.2011
Yürürlük Tarihi : 01.07.2012
ŞİRKET SÖZLEŞMELERİNİN YENİ TTK’NA UYUMLU HALE GETİRİLMESİ
1) Esas Sözleşmelerin ( A.Ş ) ve Şirket Sözleşmesinin ( Ltd ) Uyumlu Hale Getirilmesi ( 6103 sayılı Kanun madde 22 )
YTTK’nun yürürlüğüne ait 6103 sayılı kanunun 22nci maddesine göre, sözleşmeler, bu kanunun yayımı tarihinden ( 14.02.2011 ) itibaren 18 ay içinde Türk Ticaret Kanunuyla uyumlu hâle getirilir. Bu süre içinde gerekli değişikliklerin yapılmaması hâlinde, değiştirilmeyen sözleşmelerdeki düzenlemeler yerine, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulanır. Bu durumda14.08.2012 tarihine kadar uyarlama yapılmış olmalıdır. İşbu süre ancak 1 yıl uzatılabilir.
Esas sözleşme ve Limited Şirket sözleşmesini uyumlu hâle getirmek için yapılacak genel kurulların toplantı nisabı için bu Kanunun 20 nci maddesinin ikinci fıkrası uygulanır ve toplantı nisabı aranmaz.
2) Sözleşmedeki Toplantı ve Karar Nisapları ( 6103 sayılı Kanun madde 26 )
- Bir Anonim Şirketin esas sözleşmesinde veya bir Limited Şirketin şirket sözleşmesinde genel kurulun toplantı ve karar nisabı için, madde numarası belirterek veya belirtmeksizin “6762 sayılı kanun hükümlerinin uygulanır” ibaresi varsa, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren ( 01.07.2012’den itibaren ) 6 ay içinde sözleşmelerini değiştirerek, yeni kanuna uygun düzenleme yaparlar. Bu 6 ay içinde yapılan genel kurullarda 6762 sayılı kanun istisnaen uygulanır.
- 6 ay geçmesine rağmen toplantı ve karar nisaplarını değiştirmeyen Anonim Şirket ve Limited Şirketler hakkında yeni kanunun genel kurul toplantı ve karar nisap hükümleri uygulanır. ( Yürürlük K.m23/1 )
3) Yönetim Kurulu Üyeleri ve Müdürlerin Seçimi ( 6103 sayılı Kanun madde 25 )
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarih olan 01.07.2012’de görevde bulunan Anonim Şirket yönetim kurulu üyeleri ve Limited Şirket müdürleri, 6762 S. Kanuna göre seçilmiş oldukları sürelerin sonuna kadar görevlerine devam ederler. Görevden alınmaları veya yönetim kurulu üyeliğinin başka bir sebeple boşalması hali hariçtir.
Ancak Anonim Şirketlerde, tüzel kişinin temsilcisi olarak seçilmiş bulunan gerçek kişinin, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ( 01.07.2012 ) 3 ay içinde istifa etmesi ve onun yerine tüzel kişi ya da başkasının seçilmesi gerekir.
Limited Şirketlerde tüm ortaklar hep birlikte müdür sıfatıyla şirketi idare ve temsil ediyorlarsa, aynı 3 ay içinde Türk Ticaret Kanununun 623üncü maddesi hükmü gereği yerine getirilir.
Bu durumda en az 1 ortağın yönetim ve temsil hakkına sahip olması gerekir. ( YTTKm623/1 ) Müdürlerden biri tüzel kişi ise bu tüzel kişiyi bir gerçek kişi belirler. ( YTTKm623/2 )
4) Sermayenin Yeni Kanuna Göre Uyum Sağlaması ( 6103 sayılı Kanun madde 20)
Anonim ve Limited Şirketler, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun yayımı tarihinden itibaren 3 yıl içinde (14.02.2014 tarihine kadar ) sermayelerini, kanuni tutara yükseltmezlerse, süre sonunda infisah etmiş sayılırlar.
Sermayenin kanuni tutara yükseltilmesi için yapılacak genel kurullarda toplantı nisabı aranmaz, kararlar toplantıda mevcut oyların çoğunluğu ile alınır.
Bu süre en fazla 2 defa birer yıl olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca uzatılabilir.
X- 6102 SAYILI YTTK’NUN YÜRÜRLÜK TARİHLERİ
1534ncü maddeye göre, bu kanun prensip olarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. İstisnaları aşağıdadır;
- Geçici m2 ve m3e göre, denetim standartlarıyla ilgili Kamu Tüzel Kişiliği kuruluncaya kadar TÜRMOB görevli olup, Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelik beklenmektedir. Bu yönetmelik neşredilinceye kadar, denetçiler Ticaret Bakanlığı tarafından denetlenir. Bu iki madde 6102 sayılı kanunun yayım tarihi olan 14.02.2011 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
- 1524ncü madde, internet sitesi ve yapılacak yayınlarla ilgili geniş bilgi ve kurallar ihtiva etmekte olup, internet sitesinde yer alacak bilgilerin metin haline getirilerek tarih ve saati gösterilerek, noterce onaylı bir deftere sıra numarası adı altında yazılacağı veya yapıştırılacağından bahsetmektedir. Yürürlük tarihi ana kanunun yürürlük tarihinden 1 yıl sonra olup, 01.07.2013 tarihindedir.
- 1534ncü maddenin 2nci fıkrasına göre, bu kanunun Türkiye Muhasebe Standartları ile ilgili hükümlerinin yürürlüklerine aşağıdaki hükümler uygulanır. ( YTTKm1534/2 ) Bu Kanun;
a) 1523üncü maddenin birinci ve ikinci fıkralarında tanımlanan büyük ölçekli sermaye şirketleri ile bunların konsolidasyon kapsamına giren bağlı şirketleri, iştirakleri ve şirketler toplulukları,
b) Sermaye Piyasası Kanununa göre, ihraç ettikleri sermaye piyasası araçları borsada veya teşkilatlanmış diğer bir piyasada işlem gören şirketler, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri ve konsolidasyon kapsamına alınan diğer işletmeler,
c) Bankacılık Kanununun 3üncü maddesinde tanımlanan bankalar ile bağlı ortaklıkları,
d) 03.06.2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununda tanımlanan sigorta ve reasürans şirketleri,
e) 28.03.2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda tanımlanan emeklilik şirketleri,
bakımından 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girer.
- 1534ncü maddenin 3ncü fıkrasına göre, Küçük ve orta ölçekli sermaye şirketleri ile bu maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar dışında kalan her ölçüdeki gerçek ve tüzel kişi tacirler için yayımlanan ve yayımlanacak olan özel Türkiye Muhasebe Standartları 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girer.
- 1534ncü maddenin 4ncü fıkrasına göre, bu kanunun Anonim Şirketlerin denetlenmesine ilişkin 397 ilâ 406 ncı maddeleri 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girer.
ÖNEMLİ DÜZENLEMELER VE YENİLİKLER
1- Tek kişilik Limited Şirket kurulabilmesi mümkündür. Bu tek ortak, genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. ( YTTKm616/3 )
2- Ortaklar sermayenin tamamı şartsız taahhüt edip nakit kısmını hemen ve tamamen ödemek zorundadır. ( YTTKm585 )
3- Anonim şirketin denetçiye ve işlem denetçileriyle denetime ve özel denetime ilişkin hükümleri Limited Şirkete de uygulanır. ( YTTKm635- 397 vd. )
4- Ortaklar, sermaye ile kanuni yedek akçelerin toplamı şirketin zararını karşılamıyorsa, esas sermaye payı bedeli dışında ek ödeme ve yan edim ile de yükümlü tutulabilirler. ( sözleşmede yazılı ise ) ( YTTKm603 ) Ortaklar, şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. ( YTTKm603/4 )
Yan edim: Şirketin işletme konusunun gerçekleşmesine hizmet edebilecek hususlardır. ( YTTKm606 ) Bunlara ait teferruat ana sözleşmede gösterilir.
5- Başlangıçta sözleşmede yer almayan ek ödeme ve yan edim gibi hususlar, daha sonra sözleşmenin oy birliğiyle değişmesi halinde, eklenebilir. ( YTTKm607 )
6- Şirket, ortağın şirketten ayrılmasının tescil edildiği tarihten itibaren iki yıl içinde iflas etmiş ise bu eski ortaktan da ek ödeme yükümlülüğünü yerine getirmesi istenir. ( YTTKm604/1 )
7- Şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını tanıyabilir. Ortaklar, haklı sebepler varsa, çıkma kararı verilmesi için dava açabilir. ( YTTKm638 ) Sözleşmede yazılı ise, bir ortak genel kurul kararı ile şirketten çıkarılabilir. ( YTTKm640 )
8- Ortaklardan biri çıkma isteğinde bulunursa, diğer ortaklardan her biri, çıkmaya katılabilir. ( YTTKm639 )
9- Ortak şirketten ayrıldığı takdirde, ayrılma akçesi alma hakkı vardır. Ayrılma akçesi, ayrılan ortağın esas sermaye payının gerçek değerine uygun olmalıdır. ( TTKm641 )
10-Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin özel hak tanıyan hükümler ( sözleşmede yer aldığı taktirde bağlayıcıdır ) ( YTTKm577/1-h )
11- Şirketin yönetimi ortağa, tüm ortaklara veya 3ncü bir kişiye bırakılabilir. ( YTTKm623 ) Bu konu bir iç yönerge ile düzenlenir.
12- Şirket sözleşmesinde kurucular, bazı pay sahipleri ve alacaklılar lehine intifa senetlerinin çıkarılması öngörülebilir. ( YTTKm600/3-502-584 )
13- Tescil evrakları arasında kurucular beyanı ile işlem denetçisi raporu bulunmalıdır. ( YTTKm586/2-b )
14- Ayrıca, yerleşim yerleri de gösterilerek şirketi temsile yetkili kişileri ve denetçinin seçimini gösterir belge de tescil başvurusuna eklenir. ( YTTKm586/2-e )
15- Esas sermaye pay senetleri ispat aracı şeklinde veya nama yazılı olarak düzenlenir. ( YTTKm593/2 )
16- Bir hissenin birden çok maliki varsa, paydaşlar, esas sermaye payından doğan haklarını, ancak atayacakları ortak bir temsilci aracılığı ile kullanabilirler.
17- İştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz. ( YTTKm644/1-b ) Aykırı davrananlar üçyüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar. ( YTTKm562/5-c ) ( Tatbikat Kanunu m24 )
18- En az BİR müdürün ikametgahı Türkiye’de olmalı ve şirketi tek başına temsile yetkili olmalıdır. T.C uyruklu olma şartı aranmaz. ( YTTKm359/3 )
19- Belirli veya belirlenebilir ortaklara veto hakkı veya bir genel kurul kararının oylanması sonucunda oyların eşit çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanınabilir. ( sözleşmede yazılı olmalıdır. )
20- İnternet sitesi kurulması zorunludur. ( YTTKm1524/1 )
YTTKm562/12 - Bu Kanunun 1524üncü maddesinde öngörülen internet sitesini bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içinde oluşturmayan veya internet sitesi mevcut ise aynı süre içinde internet sitesinin bir bölümünü bilgi toplumu hizmetlerine özgülemeyen anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, Limited Şirket müdürleri ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette yönetici olan komandite ortaklar altı aya kadar hapis ve yüz günden üçyüz güne kadar adli para cezasıyla ve aynı madde uyarınca internet sitesine konulması gereken içeriği usulüne uygun bir şekilde koymayan bu bentte sayılan failler üç aya kadar hapis ve yüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar.
21- Yönetim Kurulu üyelerinden biri, genel kurulun iznini almaksızın, şirketin işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapamaz.
22- Şirketin kurulmasında emeği geçen kuruculara ve diğer şahıslara, sözleşmede yazılı olmak şartıyla, bazı menfaatler tanınabilir. ( YTTKm348 )
23- Esas sermaye paylarının DEVRİ noterde yapılır ve sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, ortaklar Genel kurulunun onayı ile gerçekleşir. ( YTTKm595 ) Şirket paylarının gerçek değerini ödemeye talip ise, devri reddedebilir. ( YTTKm493/1 )
24- Payların miras yolu ile veya eşler arasındaki mal rejimi veya icra yoluyla geçmesi durumunda genel kurulun onayına gerek yoktur. ( YTTKm596 )
25- Esas sermaye paylarının devri, Ticaret Sicilinde tescil ettirilir. ( YTTKm598 )
26- Esas sermaye payları üzerinde Rehin Hakkı ve intifa hakkı kurulabilir. ( YTTKm600 )
27- Anonim ve Limited Şirketler, 14.02.2011 tarihinden itibaren 3 yıl içinde sermayelerini kanuni tutarlara yükseltmek zorundadır. ( Anonim Şirketler için 50.000 TL, Limited Şirketler için 10.000 TL ) Aksi halde bu 3ncü yılın sonunda 14.02.2014 tarihinde infisah etmiş sayılacaklardır.
28- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu Kanunun ticaret şirketlerine ilişkin hükümlerinin uygulamasıyla ilgili tebliğler yayımlamaya yetkilidir. Ticaret sicili müdürlükleri ve şirketler bu tebliğlere uyarlar. Ticaret şirketlerinin işlemleri, ilkeleri ve usulü bir tüzük ile belirlenerek Sanayi ve Ticaret Bakanlığı denetim elemanları tarafından denetlenir. ( YTTKm210/1 )
29- Elektronik ortamda Yönetim Kurulu ve Müdürler Kurulu toplantıları yapılabilir. Toplantılarda bir kısım üyeler fiziken mevcut iken, bazı üyeler de elektronik ortamda toplantıya katılarak toplantıyı gerçekleştirebilirler. ( YTTKm1527 ) Bu durum, ancak sözleşmede mevcutsa uygulanabilir.
30- Önemli hatırlatma: Yürürlük Kanunu’nun 41nci maddesinin 2nci fıkrası, İİK’nun mühim maddelerine değişiklikler getirmiştir. ( Örneğin, İİKm23- ipotek, taşınır rehni, İİKm26- taşınmazın tahliyesi ve teslimi, İİKm28- taşınmaz davalarının tapuya bildirilmesi, İİKm31- irtifak hakkının kaldırılması, İİKm136 taşınmaz malların satışı vs. )
Av. YUDA REYNA - Av. SÜZET ANJEL
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Limited Şirketler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av. Yuda Reyna - Av. Süzet Anjel'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Limited Şirketler
