|
LİSANSLI MÜZİK YAYINI
Temsil hakkı:
Madde 24 – Bir eserden, (...) (1) doğrudan doğruya yahut işaret, ses veya resim nakline yarıyan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir.
Temsilin umuma arzedilmek üzere vukubulduğu mahalden başka bir yere herhangi bir teknik vasıta ile nakli de eser sahibine aittir.
(Ek: 1/11/1983 - 2936/4 md.) Temsil hakkı; eser sahibinin veya meslek birliğine üye olması halinde, yetki belgesinde belirttiği yetkiler çerçevesinde meslek birliğinin yazılı izni olmadan, diğer gerçek ve tüzelkişilerce kullanılamaz. Ancak, 33 üncü ve 43 üncü maddelerdeki hükümler saklıdır.
Madde 41- (Değişik: 3/3/2004-5101/11 md.)
Girişi ücretli veya ücretsiz umuma açık mahaller; eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanım ve/veya iletimine ilişkin 52 nci maddeye uygun sözleşme yaparak hak sahiplerinden veya üyesi oldukları meslek birliklerinden izin alır ve sözleşmelerde yazılı malî hak ödemelerini bu madde hükümlerine göre yaparlar.
Eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanan ve/veya ileten umuma açık mahaller; mahallin bulunduğu bölgenin özelliği, mahallin nitelik ve niceliği, fikrî mülkiyete konu eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların mahalde sunulan ürün veya hizmetin ayrılmaz bir parçası ve ürün veya hizmete katkısı olup olmadığı ve benzeri hususlar dikkate alınmak suretiyle sınıflandırılır veya sınıflandırma dışı bırakılır.
Faaliyet gösterdikleri sektörlerde; eser sahipleri ve/veya bağlantılı hak sahipleri meslek birlikleri, yapılan sınıflandırmaya bağlı olarak eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanımından ve/veya iletiminden kaynaklanan ödemelere ilişkin tarifeleri tespit ederler. Meslek birlikleri ile umuma açık mahaller arasındaki sözleşmeler, bu tarife bedelleri veya taraflarca yapılabilecek müzakereler sonucu belirlenecek bedeller üzerinden yapılır.
Tarifelere ilişkin sözleşmelerde takvim yılı esas alınır ve bu tarifeler takvim yılı başından itibaren geçerli olur.
Bu madde hükümlerinin uygulanmasını teminen:
1. Meslek birlikleri temsil ettikleri eser, icra, fonogram ve yapımlar ile üyelerine ilişkin bilgileri, Bakanlığa bildirmek zorundadırlar. Bu bildirimler her üç ayda bir güncellenir ve Bakanlıkça oluşturulan ortak bir veri tabanı üzerinden ilgili taraflara açılır.
2. Eser sahipleri alanında kurulmuş meslek birlikleri veya bağlantılı hak sahipleri alanında kurulmuş meslek birlikleri veya aynı sektörlerde faaliyet gösteren meslek birlikleri, biraraya gelerek protokole bağlamak suretiyle ortak tarifeler belirleyebilirler. Ortak tarifeler protokole taraf meslek birlikleri açısından bağlayıcıdır.
Meslek birlikleri, tarifeler veya ortak tarifeleri her takvim yılının dokuzuncu ayında kullanıcıları temsil eden ve kanunla kurulmuş kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile Bakanlığa bildirirler ve kamuoyuna duyururlar. Umuma açık mahaller, müzakere ve sözleşme yapılmasına ilişkin verecekleri bağlayıcı nitelikteki yetki belgeleri ile üye oldukları meslek kuruluşları aracılığıyla da tarifeleri veya ortak tarifeleri müzakere edebilir ve sözleşme yapabilirler. Ancak, tarifelerin götürü usulde tespit edilmesi halinde umuma açık mahaller sadece meslek kuruluşları aracılığı ile müzakere edebilir ve sözleşme yapabilirler.
Onuncu ayda umuma açık mahaller veya meslek kuruluşları ile meslek birlikleri arasında tarifeler veya ortak tarifeler üzerinde uzlaşma sağlanamaması ve sözleşme yapılamaması halinde, en geç bu ayın sonuna kadar, meslek birlikleri ve/veya meslek kuruluşları tarafından bu tarifelerin Bakanlıkça oluşturulacak uzlaştırma komisyonunda müzakere edilmesi talep edilebilir.
Uzlaştırma komisyonu, taraflardan birinin talebi ve Bakanlığın uygun görmesi halinde, tarifeleri müzakere etmek üzere, Bakanlık tarafından talep tarihinden itibaren onbeş gün içinde oluşturulur. Komisyon Bakanlıktan bir, Rekabet Kurumundan iki temsilci ve ilgili meslek birlikleri ile kullanıcıları temsil eden meslek kuruluşlarının birer temsilcisinden oluşur. Bakanlık temsilcisi aynı zamanda komisyon başkanıdır. Aynı usulle, komisyon üye sayısı kadar yedek üye seçilir. Komisyonun sekretarya hizmetleri Bakanlık ilgili birimi tarafından yürütülür.
Komisyon, oluşturulduğu tarihten itibaren onbeş gün içinde, raporunu hazırlayarak, Bakanlığa ve taraflara bildirir. Umuma açık mahaller ve meslek birlikleri, Komisyon raporunun açıklandığı tarihten itibaren onbeş gün içinde, meslek birliklerinin açıklamış oldukları tarifeleri veya müzakereler neticesinde mutabakata vardıkları tarifeleri sözleşmeye bağlayabilirler.
Meslek birliklerince belirlenen tarife veya ortak tarifeler üzerinden sözleşmenin yapılmaması halinde, taraflar yargı yoluna başvurabilirler. Yargılama sürecinde, bir önceki yıl sözleşme yapmış olan mahaller, ilgili meslek birlikleri aksini bildirmedikçe, dava konusu tarifenin 1/4'ünü dava sonuçlanıncaya kadar her üç ayda bir meslek birlikleri adına açılmış banka hesabına yatırmak suretiyle eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanabilir ve/veya iletebilirler. Bir önceki yıl sözleşme yapmamış umuma açık mahaller ile ilk defa sözleşme yapacak umuma açık mahallerin bu fıkrada öngörüldüğü şekilde eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanabilmeleri ve/veya iletebilmeleri ise ilgili meslek birliklerinin iznine bağlıdır. Dava sonuçlanıncaya kadar bu şekilde ödenen miktar, mahkeme kararıyla tespit edilen tarife bedelinden mahsup edilir.
Tarifelerin tespit edilmesinde ve uzlaşmazlıkların hallinde, bu Kanunun 42/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, tarife tespitine ilişkin esaslar dikkate alınır.
Mahallerde kullanılan ve/veya iletimi yapılan eser, icra, fonogram, yapım ve yayınlar üzerinde hak sahibi olan gerçek veya tüzel kişiler, bunların kullanımına ve/veya iletimine ilişkin ödemelerin yapılmasını (…) (1) yetki verdikleri meslek birlikleri aracılığı ile talep edebilirler. Sinema eserleri bakımından bu fıkranın uygulanması zorunlu değildir. (1)
Sınıflandırma, uzlaştırma komisyonuna başvuru halinde Bakanlıkça alınacak ücretler ve uzlaştırma komisyonunun çalışması ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.
Temsil (Umuma İletim) Hakkı:
Türkiye'de, Dünya uygulamalarında olduğu gibi temsil hakları (umuma iletim veya yayınlardan doğan haklar) her ülkenin kendi meslek birlikleri tarafından besteci ve müzik yayımcılarından alınan yetkilere dayanılarak yayın kuruluşlarından tahsil edilir ve hak sahiplerine ödenir.
Örnek olarak Türkiye'de TV kanalları yayınladıkları müziklerin temsil (umuma iletim) hakkı bedellerini eser sahiplerinin üye olduğu meslek birliklerine (MSG veya MESAM) ödemektedirler. Meslek birlikleri de bu telif hakkı bedellerini yayın kuruluşlarından aldığı günlük müzik kullanım formlarında saniye bazında belirtilen müzik kullanım listelerine göre bestecilere dağıtır.
Bu haklar birbirleriyle karıştırılmamalıdır. TV ve / veya radyo kuruluşları ile temsil (umuma iletim) hakkı için yapılan sözleşme, hiçbir zaman çoğaltma (mekanik) haklarını kapsamaz.
Tüm müzik kullanıcılarının T.C. yasalarına ve uluslararası yasalara göre eser sahiplerinden ve komşu hak sahiplerinden izin ve lisans almadan kesinlikle müzik eseri kullanmamaları gerekir.
KİMLER LİSANS ALMALI
Her Türlü Radyo, Televizyon vb. Yayın Kuruluşları
5846 Sayılı FSEK, fonogramların yapımcısının izni dışında ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla kamuya iletimini yasaklamıştır. Bu nedenle ses kayıtlarının ve veya müzik kliplerinin radyo, televizyon, kapalı devre yayınlar, kablolu yayınlar ve teknolojinin gelişimi ile çoğalabilecek her türlü araç vasıtası ile kamuya iletimi veya bu yollardan herhangi biri ile yapılan iletimin aynı yolla veya bir diğer yolla yeniden iletimi (örneğin radyo veya televizyon yayınının internet üzerinden veya kablolu veya dijital yayınlar gibi yayın teknikleriyle tekrar yayınlanması) için fonogram yapımcısından izin alınması zorunludur.
Otel, Bar, Lokanta, Mağaza vb. Umuma Açık Mahaller
FSEK 41. maddesi “Girişi ücretli veya ücretsiz umuma açık mahaller; eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanım ve/veya iletimine ilişkin 52 nci maddeye uygun sözleşme yaparak hak sahiplerinden veya üyesi oldukları meslek birliklerinden izin alır ve sözleşmelerde yazılı malî hak ödemelerini bu madde hükümlerine göre yaparlar. İşaret, ses ve/veya görüntü taşıyıcılarının, umumi mahallerde kullanıma ilişkin bandrolleri taşımaması, mali haklara tecavüz durumunu oluşturur.” İfadesi ile tespitlerin bar, otel, alışveriş merkezi gibi kamuya açık alanlarda çalınması için fonogram sahibinden izin alınması gerekliliğini getirmektedir .
Müzik yayın lisansı için ödeme yapmak gerekli midir?
Gereklidir şöyle ki; müzik üzerinde hak sahibi olan şahıslar ya da meslek birliklerinin belirlediği bedeller ödenerek müzik yayın lisansı temin edilir. Telif hakkı ödemeleri, ilgili meslek birliklerine, bu birlikler tarafından talep edilen ödeme şekillerinde yapılır.
Müzik yayın lisansıyla Türkiye’de ilgilenen meslek birlikleri nelerdir?
MÜYAP, MESAM, MSG, MUYORBİR müzik yayın lisansıyla ilgili başvurulabilecek birliklerdir. Müzikte eser sahiplerini temsil eden meslek birlikleri Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) ve Müzik Eserleri Sahipleri Grubu Meslek Birliği (MSG) ile bağlantılı hakları temsil eden meslek birlikleri Mü-Yap Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği (MÜ-YAP) ve Müzik Yorumcuları Meslek Birliği (MÜYORBİR) şeklindedir.
01.08.2014 tarihinden itibaren Dört Meslek Birliğinin lisanslama ekiplerinin aynı çatı altında birleşmesiyle oluşan “Ortak Lisanslama Birimi”, daha fazla lisanslanma, gelirlerin arttırılması ve kurumsal işletme maliyetlerinin düşürülmesi hedefleriyle çalışmalarına devam etmektedir. OLB kapsamında oluşacak tüm giderler, Ağustos 2014 tarihinden itibaren Dört Meslek Birliği arasında paylaşılacaktır. Ortak ofis harcamalarından MESAM payına düşen harcamalar bu tarihten itibaren yarı yarıya azalmıştır.
Lisans ödemeleri hangi sıklıkta yapılır?
Lisans ödemeleri müzik yayını yapmaya başladığınız tarihten itibaren ilgili şahıslara ya da meslek birliklerine her yıl peşin olarak ödenir.
Gerekli lisanslar alınmadan kamuya açık alanlarda müzik yayını yapmanın yasal yaptırımları nelerdir?
İzin ve lisans alınmadan eser kullanıldığı takdirde 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na (FSEK) göre hukuki ve cezai yaptırımlar uygulanabilir. Bu durum başvuru ile alınabilecek izin ve lisans karşılığı ödenecek telif bedelinden çok daha fazlasını ödeme yükümlülüğü getirebilir. Cezai yaptırımı ise T.C. kanunlarına göre hapis cezasıdır.
T.C. 5846 numaralı "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu” gereğince, umuma açık alanlarda müzik yayını yapabilmek için, ilgili meslek birliklerine her yıl telif hakkı ödemesi yapılması gerekmektedir. Telif hakkı bedellerinin ödenmemesi durumunda, korsanlık suçu işlenmiş sayılmakta, şahıslara ya da kurumlara para cezaları ile birlikte 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezaları verilmekte, ayrıca yurt dışına çıkış yasağı gibi ek yaptırım da uygulanmaktadır. Son yıllarda kamuya açık alanlarda müzik yayın ihlallerinin tespiti için yapılan denetimler de süratle artmaktadır.
Kanun ve doktrin dikkate alındığında, umuma açık yerlerden olan otellerin söz konusu müzik eserlerini yayma hakkını kullanırken meslek birlikleri tarafından gelecek herhangi bir cezai yaptırımla karşılaşmaması adına başvuru uyarısında bulunan meslek birliğinin Ortak Lisanslama Birimi ile irtibata geçip yasal sürece uygun bir yol izlemesi tavsiye olunur. Tarafınıza gönderilen 2015 yılına ait faturalar için bir itirazları bulunmamakla birlikte bu lisanslama başvurusunda bulunmak sizin lehinize olup olası bir cezai yaptırımın önüne geçilmesi adına da gereklidir. Lisanslamanın her yıl yapılması sebebiyle bahsedilen başvurunuz yine bir yıl için geçerli olacaktır. Anılan birlikler yukarıda anılan tarihten itibaren telif maliyetlerini azaltmak adına aynı çatı altında toplanmışlardır. Bu sebeple anılan meslek birlikleri ile ayrı ayrı lisanslama yapılması zarureti söz konusu değildir. Lisanslama başvurusunda bulunulmaması, yasal uyarıya cevap vermemek bizim için eser sahiplerinin haklarını devretmiş olduğu meslek birlikleri tarafından açılması muhtemel ceza davalarında ciddi yaptırımlara maruz kalmamak için elzemdir.
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Lisanslı Müzik Yayını" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Seda Sallı'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Lisanslı Müzik Yayını
